Sakadang Kuya jeung Waliwis :: Dongeng

ilustrasi: Mangle

Aya manuk waliwis, geus lila pisan kakalayangan. Hiber ka ditu ka dieu néangan tempat anu aya caian sudan manggih. Puguh usum halodo loba sawah kasaatan, walungan taya caian. Kabeneran anjog ka hiji sisi talaga anu masih kénéh aya caian sanajan teu camaplang sabiasa. Batu jeung keusik patingborélak. Lauk laleutik jeung nu rada badag ngagonyok dina kukulahan.

“Lakadalah, milik gedé geuning keur urang ieuh!” ceuk waliwis ka bikangna. Teu talangké deui waliwis macokan lauk. Keur kitu, kodomang-kodomang aya kuya jalu mandahna talaga nyampeurkeun.

“Héh ki Silah, genah galeuh wé cok am kana hakaneun kula, naha teu nyaho nu ngageugeuh di dieu téh kula? Hayoh ka ditu geura nyingkah teu boga kaéra!” ceuk kuya.

“Hampura wé atuh da teu terang, katurug-turug kuring duaan téh keur langlayeuseun. Panuhun kuring ulah diusir da puguh sieun kalaparan. Sugan wé kula bisa ulun kumawula ka warga sisi tagala,” cek waliwis.

“Sukur ari kitu mah, malaur aya kahayang ti baheula, nya ayeuna kuring rék merih pati ka andika da anjeun mah dikadarkeun boga janjang. Kula téh hayang ngaho awang-awang, hayang nyaho nyéngcélakna talaga. Kula bawa hiber ku andika, naha sanggup? Mun sanggup anjeun baris diaku jadi rayat di dieu. Ngan mun teu sanggup kudu indit ulah kumawani laha-loho deui ka dieu.”

“Ah rék dicoba wé diasongkeun akal ti aing,” ceuk gerentes waliwis jalu.

“Kumaha sanggup?”

“Kieu wé atuh ayeuna mah, tuh aya pangpung, pék gégél ku anjeun, engké katuhueun jeung kéncaeun digégél ku kula jeung ku pamajikan kula. Hayu ku kula dibawa hiber ka awang-awang. Ngan omat, bisi aya titingalian anu anéh, ulah rék sagala tetelepék kumawani rék nanyakeun. Kumaha kira-kirana sanggup?”

Awas siap nya hiji, dua, tilu…, waliwis jalu méré komando. Gep kana pangpung gégéleun manéhna, biur wé dibawa ngapung digotong ku duaan. Sanggeus ngapungna rada lila, kuya cangkeuleun, lat poho kana wawadi ti waliwis, kakarék oge engab rék nanyakeun lila kénéh atawa sakeudeung nyabana, koléang awakna ngoléang ti awing-awang, lésot tina pangpung pangégélanana. Gejrét ninggang batu namprak, ancur teu mangrupa deui.

Waliwis sajodo ogé gentak ngaleupaskeun pamaatukna tina ngégél pangpung, ngan teu kaburu nulungan. Manéhna ukur bisa ngaheruk nyanghareupan bugang kuya.

Ti harita di pilemburan mah lamun di girang aya kuya ngababatang caina kabawa ngocor ka hilir, kabeneran kaseuseup ku bangsa waliwis, éntog, atawa séjénna ngadadak awakna lumpuh taya tanaga. Cenah katulah sabab barétona kungsi nyilakakeun kuya.** (Akub Sumarna / Galura)